Çocuk sağlığı açısından önemli bir konu olan ishal, dünya genelinde yaygın bir sorundur. Özellikle 5 yaşın altındaki çocuklarda sık görülen bu durum, çocukların yaşam kalitesini etkilemekte ve ciddi sağlık sorunlarına sebep olmaktadır. İshal, 24 saatte üçten daha fazla sulu dışkılama veya sadece anne sütü ile beslenen bebeklerde her zamankinden daha sık ve sulu dışkılama olarak tanımlanmaktadır.
Hastalarda ishalin yanı sıra ateş, kusma, bulantı, karın ağrısı ve halsizlik görülebilmektedir. Havuz veya deniz suyunun yutulması, kirli su içmek, kirli sularla yıkanmış gıdaların tüketilmesi, açıkta satılan veya bozulmuş gıdaların tüketilmesi ile gelişebilir. Çocuklardaki yaz ishali 3 – 7 gün sürmektedir.
Sürekli kusan, beslenemeyen, kanlı ishali olan ve vücutta su kaybı belirtisi olan çocuklar mutlaka doktora başvurmalıdır.
Peki çocuklarda su kaybı belirtileri nelerdir?
Ağız ve dudak kuruluğu, uykuya meyil, göz kürelerinde çöküklük, nabızda hızlanma ve idrar miktarında azalma olarak sıralanabilir.
İshal tedavisinde en önemli basamak hastanın sıvı ve elektrolit kaybını yerine koymaktır. İshali olan çocuk emzirme dönemindeyse emzirmeye mutlaka devam edilmelidir. Bu dönemde yağlı besinlerin ve paketli gıdaların tüketilmemesi gerekmektedir. İshale iyi gelen besinlerin başında patates, muz, pirinç lapası, yoğurt gelmektedir. İshal süresini kısalttığı belirtilen probiyotiklerin kullanımı da önerilmektedir.
İshalden korunmak için hijyen şartlarının iyileştirilmesi ve el yıkamak çok önemlidir. Çocuğu beslemeden önce, bez değişimi veya tuvaletten sonra eller mutlaka yıkanmalıdır. Artan mamalar kullanılmamalı, şişe su veya kaynatılmış su içilmelidir. Besinler, 4 dereceden daha sıcak yerlerde saklanmamalı, yeteri kadar ısıtılmalı ve bekletilmeden bir saat içerisinde tüketilmelidir.
Çocuklarda sık görülen önemli morbidite ve mortalite sebebi olan ishallerin en sık sebebi virüslerdir. Virüsler içerisin de en önemli neden rotavirüslerdir. Bu sebeple rotavirüs aşılaması korunmada diğer bir seçenektir. Fekal-oral yolla bulaşan bu hastalık için hasta birey ile temas etmemek, hastayken kreş veya okullara gitmemek önerilmektedir.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Birimi
Uzm. Dr. Esra Akkaya Yılmaz